Het begint altijd met een verlangen…. Verlangen als heimwee naar vrede, nabijheid en lichtheid. Ook dit woord zou ik willen ontdoen van alle vervormingen, zoals begeerte, dwang of gebrek. Verlangen is het begin van leven. In de vormloosheid is er een heilig verlangen naar vorm en diversiteit en kleurrijkheid.
In de afgelopen paasdagen schakelde ik vaak op TV op zoek naar mooie muziek (*), meestal in een kerkelijke setting. En bijna iedere keer plonsde ik midden in een referaat over onze zondigheid en hoe dat voor ons is opgelost door het kruis en de opstanding. Het begon me tegen te staan, steeds die nadruk op onze gebreken. Ik weet het wel: het is bedoeld als troost, maar voor mij werkt het kennelijk niet. Het doet me teveel denken aan een Bijbelse uitleg over wat goed is en wat fout. Zo is ooit het verhaal van hel en verdoemenis begonnen en dat richt nog steeds veel schade aan.
De Dominicuskerk in Amsterdam is dan een verademing. Ik keek de paasviering online terug en was extra gefocust op dat ‘goed en fout’. Het ging helemaal goed, geen allergische reactie in mijn systeem. Alles bleef mooi vrij en neutraal in ‘licht en zwaar’ (**). En Eva Martens belichtte in haar uitleg heel helder de ‘witte ruimte’, die in het paasverhaal ontstaat als de vrouwen stil en sprakeloos bij het lege graf staan.
Verlangen is het begin van schepping, het is de behoefte om iets te creëren uit het niets. Eva beschrijft hoe de evangelisten de vrouwen als eerste bij het lege graf zien staan en hoe zij de opdracht krijgen om aan dit gebeuren woorden te geven en het verder te vertellen. Hoe geef je woorden aan dit onmogelijke, aan deze witte sprakeloze ruimte, waar nog niets van bekend is, wat niemand nog ooit gezien heeft? Hoe geef je ruimte aan woorden waar nog geen woorden zijn? Kennelijk is het ze gelukt. Hier zijn vrouwen aanwezig om te getuigen, als symbool van de oerkracht om iets nieuws te baren.
Er is een verlangen om leegte en sprakeloosheid van betekenis te laten zijn en niet te laten verworden tot ‘zwijgen’. Het is het ‘niet-weten’ van Krishnamurti dat ik hier herken. Zonder de beleving van die witte ruimte in onszelf is er alleen maar een herhaling van zetten, een doodlopend spoor.
Kees van Ekris, theoloog des vaderlands, in gesprek met Annemiek Schrijver: ‘Ik wil graag het zwijgen over God en Mysterie moeilijker maken’.
er stroomt geen water
er is geen land
nergens een begin voor later
als de wind waait over ’t zand
weggevaagd zijn alle zinnen
om te vechten lief en leed
niemand kwam daar mij beminnen
en mij zeggen hoe ik heet
op de bodem van het leven
moet ik wel van bron naar bron
als vanzelf weer opgeheven
naar waar het allemaal begon
(*) Aan te raden een uitvoering van de Mattheus Passion onder leiding van Jonathan Miller en Paul Goodwin (BBC 1994)
htttps://www.youtube.com/watch?v=K3SrPkdRqSU
(**) Zoals in de Inca mystiek, ofwel ‘het Andespad’. Dit pad kent geen goed of kwaad, geen positieve of negatieve energie. Het oordeel ontbreekt. Er is alleen lichte (“sami”) en zware (“hoocha”) energie. Zwaarte –dat eigen is aan het leven op aarde- is in voortdurende transformatie naar lichtheid en ons lichaam fungeert als recyclingperron. Men noemt dat de kunst van AYNI. Het verhaal eindigt ook niet in een Apocalyps, maar in een verhoogd bewustzijn van de mensheid als soort. De cirkel is dan rond en begint op een ander niveau opnieuw.